خدمات پشتيباني ويپستارهشناسان فكر مي‌كردند كه مدتي كوتاه پس از شكل‌‌گيري منظومه شمسي، اين منظومه از چيزي كه به دوراهي بزرگ (Great Divide) شناخته مي‌شود، عبور كرده است. دوراهي بزرگ موجب تقسيم سيارات به دو گروه متمايز شده است. ما شاهد اين جدايي كيهاني نبوده‌ايم، اما يك پژوهش جديد فرضيه‌اي جالب را در رابطه با شيوه وقوع اين رويداد ارايه كرده است.
به بيان ساده، دوراهي بزرگ منظومه شمسي ما را به همراه سيارات خاكي كوچكي كه به خورشيد بسيار نزديك بوده (از جمله زمين و مريخ) و همچنين يك غول گازي Jovian (جويان) رها كرده است. جويان سيارات دورتر از جمله مشتري و زحل را شامل مي‌شود.
اين دو گروه از سيارات نه‌تنها در اندازه متفاوت هستند، بلكه در تركيبات نيز با يكديگر فرق دارند. بخش اعظمي از سيارات خاكي از سنگ تشكيل شده و اين سيارات همچنين فاقد تركيبات كربن آلي هستند، درحالي‌كه بخش اعظم سيارات جويان از گاز تشكيل شده و اين صورت‌هاي فلكي در زمينه مورد آلي غني هستند.
رامون براسر (Ramon Brasser)؛ سياره شناس از مؤسسه فناوري توكيو در ژاپن مي‌گويد: “سؤال اين است كه اين دوگانگي چندجزئي چگونه ايجاد شده است؟ چگونه بايد مطمئن شد كه مواد داخلي و خارجي منظومه شمسي، از همان ابتدا با يكديگر تركيب نشده‌اند؟”
تابه‌حال، ما تأثيرات گرانشي سياره مشتري را مسئول اين مسئله مي‌دانستيم. بر اساس اين ايده، كشش اين سياره بزرگ جهت ايجاد يك مانع ميان سيارات داخلي و خارجي كافي بوده است. اما براسر و همكارانش فكر مي‌كنند كه شايد موضوع اين نباشد. محاسبات آن‌ها به اين مسئله اشاره مي‌كند كه در ابتدا يك ساختار حلقه‌مانند در اطراف خورشيد ايجاد شده است. اين صفحه نقش يك مانع فيزيكي را در ميان دو نوع ماده تشكيل دهنده سيارات، ايفا كرده است.
استفن موجيس (Stephen Mojzsis)، دانشمند زمين‌شناس از دانشگاه كلرادو بولدر مي‌گويد: “محتمل‌ترين توضيح درباره اين تفاوت چندجزئي اين است كه اين تمايز به‌وسيله ساختار طبيعي يك حلقه متشكل از گاز و غبار، ايجاد شده است.”
مدل‌سازي رايانه‌اي دانشمندان نشان مي‌دهد كه سياره مشتري در ابتداي منظومه شمسي آن‌قدر بزرگ نبوده كه بتواند جريان مواد سنگي به‌سوي خورشيد را متوقف سازد. اگر مشتري منجر به اين جدايي مواد شده باشد، آنگاه اين دانشمندان بايد به فكر ارايه توضيحي جايگزين باشند.
اين محققان داده‌ها را از رصدخانه تداخل سنجي Atacama Large Millimeter/submillimeter Array يا همان (ALMA) در شيلي به دست آورده‌اند. اين داده‌ها يك صفحه متشكل از گاز و گردوغبار را پيرامون ستاره‌هاي نوظهور نشان مي‌دهد. اگر چنين حلقه‌اي در ابتدا در اطراف ستاره ما شكل گرفته بود، آنگاه ممكن بود كه گاز و گردوغبار به دو دسته كم‌فشار و پرفشار تقسيم شوند.
محققان اين رويداد را افت فشار مي‌نامد. اين رويداد مي‌توانسته كه در روزهاي اوليه منظومه شمسي، مواد مختلف را در دو دسته‌بندي متفاوت جاي دهد. در حقيقت، ممكن است كه حلقه‌هاي مختلفي در ايجاد تنوعات سياره‌اي نقش داشته باشند. چگونگي طبقه‌بندي مواد در روزهاي ابتدايي منظومه شمسي در فهم پيدايش زندگي بر روي كره زمين نيز بسيار مفيد خواهد بود.
برخلاف ساير سيارات خاكي، روند تشكيل مواد آلي در سياره ما نشان مي‌دهد كه ديسك‌هاي تقسيم‌كننده لزوما موادي غيرقابل عبور نبوده‌اند. همچنين ممكن است كه مواد غني از كربن نيز در اطراف اين تقسيم، پراكنده شده باشند تا بدين شيوه حيات بر روي زمين را آغاز كنند.
منبع: